Türkiye’de Emekliler ve Milletvekili Maaşlarında Son Durum

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) haziran ayı enflasyon verilerini %1,37 olarak duyurmasıyla, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşlarına %16,67; memur ve memur emeklilerine ise %15,57 oranında zam yapıldı. Bu artış milletvekili maaşlarına da yansıdı. Temmuz ayı itibarıyla bir milletvekilinin maaşı 229.676 TL’ye yükselirken, bakan maaşı 235.527 TL’ye ulaştı. Emekli milletvekillerinin aylığı ise 149.000 TL oldu.

Ancak, bu yüksek maaşlara rağmen TBMM’deki milletvekilleri yasama faaliyetlerine sınırlı katkılarda bulundu.

Yazılı Soru Önergelerinde Muhalefet Önde

2024 yılına ait TBMM resmi istatistiklerine göre, yazılı soru önergelerinde muhalefet partileri iktidar partilerini geride bırakmayı başardı. CHP 5,500 yazılı soru önergesiyle ilk sırada yer alırken, DEM Parti 4,918 önergeyle ikinci sırada bulunuyor. İYİ Parti 1,432 önerge sunarken; DEVA Partisi 418, Saadet-Gelecek Grubu 394, Yeniden Refah Partisi ise 93 önerge verdi.

AKP ve MHP bu listelerin en sonunda yer aldı. MHP sadece 66 önerge sunarken, AKP’nin önergesi 29’da kaldı.

Kanun Tekliflerinde de Benzer Görüntü

Sunulan kanun tekliflerinde de benzer bir durum görüldü. CHP 370, DEM Parti 209, DEVA Partisi 119 ve İYİ Parti 57 teklif sundu. Ancak, AKP yalnızca 23, MHP ise 26 teklif verdi. Bu teklifler arasından yalnızca 23’ü yasalaşırken, bu teklifler de tamamı AKP grubuna aitti.

Araştırma Komisyonlarında İktidarın Payı Düşük

2024 yılında kurulan meclis araştırma komisyonlarına yönelik önergelerde de muhalefet dikkat çeken bir başarı sağladı. CHP 633 önerge ile ilk sırayı alırken, DEM Parti 471, İYİ Parti 194 ve Saadet-Gelecek Grubu 70 önerge verdi. MHP sadece 9 önerge ile; AKP ise yalnızca 5 önerge sundu.

Erdoğan’dan Eleştiriler

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz yıl bir toplantıda “Bu millet, kendi kasasından maaşı veriyor. Bu maaşla birlikte vekil arkadaşlarımız görevini yapmalıdır. Eğer yasama faaliyetlerine katılmazlarsa, bu maaşlar haramdır” diyerek bazı milletvekillerinin Meclis’e katılmadığına vurgu yaptı.

2024 Yılı TBMM Çalışma İstatistikleri

Milletvekiline Tanınan Ek Ödemeler

Milletvekilleri yalnızca maaş değil, birçok yan hak da elde etmektedir. Görevleri nedeniyle yapacakları seyahatlerde “yolluk” adı altında ödeme alıyorlardır. Yurtiçinde veya yurtdışında resmi görevde bulunan vekillere harcırah da sağlanmaktadır. Seçim sonrası ödenek ve yolluklar üç aylık peşin olarak verilmektedir.

Emekli ve Sigorta Avantajları

İki yıl görev yaptıktan sonra vekiller, Cumhurbaşkanı’na bağlı yaşlılık aylığının %45’i oranında emekli maaşı alma hakkına sahip olurlar. Halihazırda emekli olan bir vekil, milletvekili maaşıyla birlikte emekli aylığını da talep edebilmektedir. Emeklilik şartlarını taşımayan vekillerin sigorta primleri ise 4 yıl boyunca TBMM tarafından karşılanmaktadır.

Ulaşım, İletişim ve Seyahat Ayrıcalıkları

Milletvekilleri, Türk Hava Yolları’ndan aldıkları ekonomi bileti ile business class’a geçebilirler. TBMM, vekil ofislerine iki ayrı operatör hattı ve cep telefonu tahsis etmekte, faturalarını karşılamaktadır. Ancak bu faturaların toplamı milletvekili maaşının iki katını aşmamaktadır.

Pasaport, Trafik ve Silah Hakkı

Görevdeki milletvekilleri, eşleri ve çocukları için diplomatik pasaport alabilmektedir. Görevi sona eren vekiller ile eşlerine ise hususi damgalı pasaport verilmektedir. Ayrıca, vekillerin bulundurma ve taşıma ruhsatına sahip silah bulundurma hakları da bulunmaktadır. Trafik kurallarını ihlal ettiklerinde ceza kesilmeksizin sadece tutanak tutulup TBMM’ye bildirilmektedir.

Sağlık, Kreş ve Sosyal Hizmetler

TBMM içinde hizmet veren sağlık birimleri hastane işlevi görmektedir. Ayrıca, 0-6 yaş arası çocuklar için kreş hizmeti de sağlanmakta olup, İstanbul ve Yalova’daki sosyal tesisler vekillerin kullanımına açıktır.

Danışmanlar, Sekreterler ve Nöbet Hizmetleri

Milletvekillerine bir danışman tahsis edilmekte ve bu danışmanların üniversite mezunu olması, vekil ile akrabalık bağı bulunmaması şartı aranmaktadır. TBMM, ayrıca nöbetçi sekreterya uygulaması ile vekillerin tatil günlerinde de destek sunmaktadır.

Yemekhane, Berber, Kuaför ve Bankalar

Meclis’te yalnızca milletvekilleri ve ailelerine özel bir lokanta yer almaktadır. Zemin kattaki lokantada ise, vekillerin misafirleri de yemek yiyebilmektedir. TBMM binasında berber, kuaför, Ziraat Bankası, Vakıfbank ve İş Bankası şubeleri bulunmaktadır.

Mal Bildirimi Şartı Ancak Kontrol Yok

Milletvekillerinin, seçimden sonraki 2 ay içinde mal bildiriminde bulunmaları gerekmekte; mal varlıklarında değişiklik olması durumunda ise bir ay içinde bildirim yapması zorunludur. Ancak bu bildirimlerin halkla paylaşılması için yasal bir gereklilik bulunmamaktadır.